به نقل از «عصر ایران»

جنجال ساخته شدن فیلم جنگی توسط یک کارگردان ارمنی ؛ عقاب‌هایی که ممنوع‌الکار شدند

تاریخ انتشار: ۱۳ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۳۷۱۸۷

مهدی فخیم زاده کارگردان سینما در خاطرات خود از مشکلاتی می‌گوید که به خاطر بازی در فیلم «عقاب‌ها» بر سر برخی از بازیگران آن آمد.

به گزارش خبرنگار تاریخ و اندیشه ایرنا، مهدی فخیم زاده می‌نویسد: یک روز علی مزینانی (تهیه کننده سینما) فیلمنامه‌ای دستم داد و گفت این را بخوان.

گفتم: برای چه؟

گفت: می‌خواهم نقش اصلی‌اش را تو بازی کنی؟

گفتم: کارگردانت کیست؟

گفت: ساموئل خاچیکیان

 

فیلمنامه ضعیف مسعود بهنود

توجهم جلب شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اسم فیلمنامه عقاب‌ها بود. نگاه کردم دیدم نویسنده فیلمنامه مسعود بهنود است. بهنود را می‌شناختم. با او در خانه داودنژاد و خانه خودم کلی گپ و گفت داشتیم. به نظرم آدم باسوادی می‌آمد. همان شب خواندم. ماجرای یک خلبان ایرانی بود که هواپیمایش را می‌زنند ولی خودش سالم در خاک عراق می‌افتد و طی ماجراهای مختلفی به کمک کردهای عراقی به ایران برمی گردد. ولی این فیلمنامه خوب نوشته نشده بود.

فردا به دفتر مزینایی رفتم. داود رشیدی هم آنجا بود. احتمالا برای نقش فرمانده نیروی هوایی آمده بود. خاچیکیان هم آمد. با او آشنا بودم ولی کار نکرده بودم. رشیدی همان اول پنبه فیلمنامه را زد و گفت به نظرم فیلمنامه خوبی نیست.

بعد که رشیدی رفت من گفتم: حق با داوود است.

بعد شروع کردم به ایراد گرفتن و عیب‌های فیلمنامه را بازگو کردن. متوجه شدم ساموئل و مزینانی هم می‌دانند که فیلمنامه مشکل دارد چون خاچیکیان کتابی را به دست من داد و گفت: این فیلمنامه از روی این کتاب نوشته شده است ولی خوب نتوانسته‌اند آن را پیاده کنند. می‌خواهم از تو خواهش کنم این کتاب را بخوانی، صحنه‌های قشنگی دارد که در این فیلمنامه نیست.

سرگذشت واقعی یک خلبان ایرانی

فهمیدم می‌خواهند این فیلمنامه را من بازنویسی کنم. اسم کتاب سقوط در چهل و یکمین پرواز بود. دو سه روزه کتاب را خواندم. واقعا جذاب بود. خاطرات واقعی خلبانی بود که در چهل و یکمین روز پروازش بر فراز خاک عراق سقوط می‌کند. بعد با تلاش و رشادت، دوباره به ایران بازمی‌گردد. همان طور که می‌خواندم صحنه‌های زیبا، دراماتیک و قابل استفاده را یادداشت می‌کردم و به صورت سکانس بندی در می‌آوردم.

وقتی ده روز بعد دوباره به دفتر مزینانی رفتم، فیلمنامه را بدون دیالوگ ولی با جزئیات برای مزینانی و خاچیکیان خواندم. خیلی خوششان آمد. قرار شد اصلاحاتی کرده و دیالوگ بگذارم و فیلمبرداری را شروع کنیم. حتی مزینانی برای این که من جدی‌تر روی فیلمنامه کار کنم می‌خواست در همان جلسه با من قرارداد بازی ببنند. ولی من گفتم فعلا نیاز نیست، بگذارید فیلمنامه را تمام کنم آن وقت قرارداد می ‌بندیم.

 

 سعید راد( دست راست) به خاطر بازی در عقاب‌ها ممنوع الکار شد و تا مدتها جلای وطن کرد

 

یکی هم مثل مخملباف پیدا می‌شود و ...

راستش دچار تردید شده بودم. آن روزها خلبان‌ها تقدس پیدا کرده بودند و از عزت و احترام خاصی برخوردار بودند. حتی برای آنها سرود ساخته و مدام از رادیو و تلویزیون پخش می‌کردند. به خودم گفتم: مهدی این کار شبیه فیلم برزخی‌هاست. خطرناک است. بازی کنی در تله می‌افتی. فردا روز می‌نویسند که هنرپیشه طاغوتی آمده است و نقش خلبان متعهد جمهوری اسلامی را بازی کرده است. یکی هم مثل محسن مخملباف پیدا می‌شود و فیلم های قبل از انقلاب را بیرون می‌آورد و اینجا و آنجا نشان می‌دهد و دیگر نمی‌گذارند کار کنی. ولش کن، نباید طمع برت دارد، بگو نمی‌کنم.

رسیدم دفتر، زنگ زدم به مزینانی و گفتم من بازی نمی‌کنم.

از او اصرار و از من انکار. بالاخره گفت اقلا فیلمنامه را تمام کن.

گفتم: باشد.

ولی حالا دیگر برای کار کردن روی فیلمنامه هم انگیزه‌ای نداشتم. علی هر روز تماس می‌گرفت و من هر دفعه بهانه‌ای می‌آوردم. بالاخره برای این که از دستش خلاص شوم به دستیارم یوسفی گفتم: بنشین و برای این صحنه‌ها دیالوگ بگذار.

وقتی تمام کرد خودم نگاهی به آن انداختم و به مزینانی دادم. آن ها هم مدتی بعد با سعیدراد و جمشید هاشم پور فیلم را ساختند. ولی من آنقدر از این کار ترسیده بودم که وقتی فیلمبرداری تمام شد با اصرار از علی خواستم که اسمی از من در تیتراژ فیلم نیاورد. او هم اسم دستیارم محمدرضا یوسفی را به عنوان نویسنده فیلمنامه ذکر کرد که هنوز هم است.

 

 ساموئل خاچیکیان کارگردان عقاب‌ها

سر و صدا در مجلس

یک سال بعد بالاخره عقاب‌ها اکران شد و به شدت مورد استقبال قرار گرفت. ولی ساخته شدن فیلمی جنگی توسط یک ارمنی، با بازی سعید راد در نقش خلبان جمهوری اسلامی چنان جنجالی به پا کرد که فخرالدین انوار و سیدمحمدبهشتی به شدت دستپاجه شده بودند. یادم است حتی در مجلس شورای اسلامی هم راجع به این فیلم سر و صدا به پا شده بود.

ممنوع الکار شدن چند بازیگر عقاب‌ها

از هر طرف به وزارت ارشاد فشار می‌آوردند و می‌خواستند این فیلم را توقیف کنند و از اکران پایین بیاورند. ولی انوار و بهشتی که می‌دانستند این کار چه بلایی سر تولید می‌آورد به شدت مقاومت کردند. در نهایت هم برای خاموش کردن اعتراضات، خاچیکیان و سعید راد و جمشیدهاشم پور و یکی دیگر از هنرپیشه‌ها به نام ایلخان و همسرش زری برومند را ممنوع الکار کردند. همین باعث شد که سعید راد سال ها جلای وطن کند و خاچیکیان و هاشم پور هم مجبور شوند مدت‌ها بیکاری را تحمل کنند. فقط برادران مزینانی بودند که از این ماجرا جان سالم به در بردند و از درآمد پرفروش ترین فیلم بعد از انقلاب بعنی عقاب‌ها بهره مند شدند.

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: ممنوع الکار سعید راد عقاب ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۳۷۱۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برپایی نمایشگاه آثار آندره سوروگیان درباره شاهنامه در ایروان

به گزارش خبرنگار مهر، موزه ماتناداران در شهر ایروان با نام کامل «ماتنادارانِ مسروپ ماشتوتس» از بنیادهای برجسته ارمنستان به شمار می‌رود که به نام ماشتوتس ابداع‌کننده الفبای زبان ارمنی، نامگذاری شده است.

«ماتناداران» در معنای لغوی به مجموعه‌ای گفته می‌شود که مکانی برای نگهداری اسناد، متون خطی و کتاب‌های دست‌نویس قدیمی یا چاپی است. این مجموعه، علاوه بر حفاظت از این متون، فعالیت‌های علمی دیگری از قبیل جمع‌آوری، ترمیم، طبقه‌بندی، تحقیق و نشر آن‌ها را نیز برعهده دارد.

مدیر ایرانی-ارمنی این موزه فعالیت‌های زیادی در راستای شناخت دو کشور ایران و ارمنستان انجام می‌دهد از جمله برگزاری چندین نمایشگاه و تبادل اطلاعات برای خوانش و مرمت نسخ خطی. یکی از این برنامه‌ها در راستای بزرگداشت نقاش ایرانی ارمنی بود پیش از این هم بارها نمایشگاه‌هایی برگزار کرد که هر کدام با استقبال خوبی مواجه شده است.

امروز نیز قرار است نمایشگاهی با عنوان شعر تندیس‌ها به مناسبت صد و سی سالگی آندره سوروگیان در موزه ماتناداران افتتاح شود. این موزه با همکاری مؤسسه علمی نسخه‌های خطی ماتنداران، موزه کلیسای اچمیادزین و مادر آتور آثار نقاشی «آندره سوروگیان» نقاش و هنرمند ایرانی-ارمنی از شاهنامه فردوسی را به نمایش می‌گذارد.

ایوت تجریان مدیر بخش موزه ماتناداران

آندره سوروگیان معروف به درویش‌خان، نقاش برجسته مینیاتور و یکی از بنیان‌گذاران شیوه مردمی در نقاشی ایرانی معروف به نقاشی قهوه‌خانه‌ای بوده است و در نقاشی ایرانی و سبک نقاشی مینیاتور صاحب سبک بود. این هنرمند ارتباط تنگاتنگی با مردم ارمنی و گذشته تاریخی آنها داشت.

پیش از این نیز همایشی برای این هنرمند ارمنی-ایرانی با همکاری با همکاری سفارت جمهوری ایران در جمهوری ارمنستان، مرکز فرهنگی سفارت جمهوری ایران در جمهوری ارمنستان و بنیاد سوروگیان برگزار شده بود.

در این راستا «ایوت تجریان» مدیر بخش موزه ماتناداران در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: این نمایشگاه با هدف یادبود این هنرمند ایرانی-ارمنی برپا شده است. پیش از این آمانوئل سوروگیان نوه آنتوان و فرزند آندره، که اکنون ۹۴ ساله ساکن آلمان هست، کلکسیون بزرگی از آثار پدر و عکس‌های پدربزرگش (آنتوان عکاس مشهور دوره ناصرالدین شاه) را اهدا کرده بود.

وی با بیان اینکه این نمایشگاه به مدت ۶ ماه در موزه ماتناداران برپا خواهد بود گفت: ما در این موزه و در موزه اچمیادزین نیز آثاری از سوروگیان داریم که به نمایش می‌گذاریم. در مجموع حدود ۳۰ اثر به نمایش گذاشته می‌شود که وی از داستانهای شاهنامه کشیده است. آثاری که از آندره سوروگیان در موزه ماتناداران نگهداری می‌شود با آثار موجود در موزه کلیسای اچمیادزین تفاوت دارد. آثار آنجا از اسطوره‌های تاریخی ارمنی است، ولی آثار موزه ما بیشتر از خیام و باباطاهر و شاهنامه فردوسی است.

تجریان که موضوع پایانه نامه‌اش «زندگی و آثار آنتوان سوروگین، عکاس ایرانی» بوده است گفت: این موزه به انیستیتوی نسخه شناسی و موزه نسخه‌های دست خطی معروف است و کسی به عکس‌های آرشیوی آن توجه نکرده بود در حالی که نگاتیوهای شیشه‌ای و عکس‌های زیادی از نسل اول عکاسان ارمنی درباره ایران داریم. من سه سال روی آن کار کردم و نتیجه آن برگزاری چند همایش و نمایشگاه شد.

در حال حاضر هم می‌توان نمایشگاه موقتی از تصاویر عکاسان ارمنی که به ایران آمده و عکاسی کرده‌اند را مشاهده کرد. این نمایشگاه به مدت ۶ ماه باید برگزار می‌شد اما هر بار به دلیل استقبالی که از آن شد، تمدید کردیم.

آندره سوروگیان ۹ سال در انزوا به سر برد و غرق در آثار فردوسی شد و ۴۱۶ اثر از شاهنامه فردوسی را نقاشی کرد که با تاریخ فوت این شاعر همخوانی داشت

تجریان به برگزاری نمایشگاه قاجار نیز اشاره کرد و گفت: این نمایشگاه هم به دلیل استقبال زیاد، بارها تمدید شد. منتها ما نمی‌توانستیم نسخه‌ها را خیلی طولانی به معرض نمایش بگذاریم به همین دلیل در طول سه سال، بارها آثار جا به جا می‌شد.

وی گفت: در این موزه بیش از ۴۵۰ نسخه ایرانی داریم و قسمتی از آن متعلق به دوره قاجار است. برخی از نسخه‌ها ناشناس هستند یا دیباچه ندارند بنابراین با توجه به سبک تهیه کاغذ و خط می‌توانستند قاجاری باشند. از این آثار هم در نمایشگاه استفاده کردیم. ایران برای ارمنیان بسیار مهم است و الهام بخش کارهای هنری آنها می‌شود. مانند آندره سوروگیان که عاشق ایران بود.

وی که پیش از این مدیر بخش هنری موزه بوده است گفت: بعد از اینکه من مدیر موزه مانتاداران شدم، ۹۰ درصد نمایشگاه‌ها و برنامه‌هایمان مرتبط با ایران است حتی نوروز امسال سفره هفت سین در موزه چیدیم. چون معتقد هستم کشورهای همسایه باید همدیگر را بشناسند. زمانی که ارمنستان جزو شوروی بود روابط بین دو کشور ایران و ارمنستان هم کم شد. اما الان زمانی است که باید روابط سیاسی و فرهنگی را احیا کنیم. چون هر کار بزرگی از کارهای فرهنگی نشأت می‌گیرد حتی سیاست.

یکی از نقاشی‌های آندره که به عنوان شاهکار او یاد می‌شود

وی ادامه داد: من در راستای همکاری‌های مشترک یک سفر به همراه همکارانم در موزه به شهرهای قم و تهران داشتیم و از کتابخانه مرعشی، مرکز میراث مکتوب، کتابخانه مرکزی و بنیاد ایرانشناسی دیدن کردیم. در کتابخانه مرعشی و کتابخانه های دیگر تعداد نسخ ارمنی وجود دارد که هیچ وقت روی آن کار نشده است.

تجریان گفت: همچنین همکاری زیادی با سفارت ایران و رایزنی فرهنگی ایران در ارمنستان می‌کنیم. در نظر داریم تا مرمت گران نسخ ایرانی و ارمنی هم با یکدیگر آشنا شوند. چند وقت پیش هم از یکی از مرمتگران مشهور ایرانی دعوت شد تا در دو هفته کارگاه عملی و تئوری برگزار کند. از ایروان هم قرار است چند نفری به ایران بیایند تا فعالیت‌های مشترک انجام شود.

کد خبر 6093804 فاطمه کریمی